Większość ustrojowego żelaza jest składnikiem hemoglobiny- specyficznego białka zawartego w czerwonych krwinkach (erytrocytach), którego funkcją jest przenoszenie tlenu m.in. do komórek macierzy włosa.
Niedobór żelaza, zwłaszcza gdy występuje niedokrwistość, może powodować wypadanie włosów. Bowiem żelazo jest również składnikiem niektórych enzymów biorących udział w procesie wzrostu włosa. Duży niedobór żelaza powoduje osłabienie i zahamowanie wzrostu włosa. W skrajnych przypadkach dochodzi do wzmożonego wypadania włosów. Szacuje się, że niedokrwistość z niedoboru żelaza dotyczy ok 25% całej populacji ludzkiej.
Niestety kobiety częściej chorują na anemie niż mężczyźni. Wynika to z co miesięcznej menstruacji, podczas której kobiety tracą krew. Statystyki mówią również o tym, iż kobiety znacznie częściej się odchudzają niż mężczyźni. Jest również wątek, który dotyczy obu płci, a mianowicie wegetarian, którzy nie spożywają mięsa wcale. U nich częściej się stwierdza niedokrwistość z powodu żelaza i witaminy b12.
Niedokrwistość – może być spowodowana nie tylko niedoborem żelaza i słabym trawieniem białka na tle zmniejszonej kwasowości żołądka, ale także niedoborami takich pierwiastków jak: mangan, cynk, miedz, oraz witamin: B12, D3 czy kwasu foliowego.
OBJAWY NIEDOBORU ŻELAZA:
- brak energii,
- senność,
- bladość skóry i błon śluzowych, szczególnie spojówek,
- niezdrowy” wygląd (sińce pod oczami),
- łamliwość włosów i paznokci,
- suchość skóry.
Wypadanie włosów z powodu niedoboru ferrytyny jest wypadaniem o mechanizmie telogenowym. Ciekawostka! Oko trychologa potrafi rozpoznać tzw. włosy anemiczne bez użycia mikrokamery :)
Jakie badania należy zrobić, aby wykryć niedobory?
Skutecznym sposobem sprawdzenia całkowitych zapasów żelaza w organizmie jest pomiar ilości ferrytyny we krwi . Ferrytyna to białko, które odgrywa istotną rolę we wchłanianiu żelaza. Zgodnie z ogólną zasadą- im mniej ferrytyny we krwi, tym mniej żelaza się wchłania.
Istnieją pewne dowody, że witamina C lub lizyna, jeśli połączymy je z żelazem, ułatwiają jego wchłanianie.
Nie należy natomiast przyjmować żelaza w suplementacji na własną rękę. Należy je brać tylko pod nadzorem lekarza, ponieważ możemy sobie bardzo zaszkodzić.
Dlaczego?
Ma to związek z kilkoma aspektami m.in. z rozmnażaniem się bakterii i grzybów w jelitach, ponieważ potrzebne są jony metali, a szczególnie żelaza. Dlatego przy SIBO czy kandydozie, suplementy zawierające żelazo będą nieskuteczne. Suplementacja żelazem na własną rękę, w chorobach niezdiagnozowanych, może zamaskować chorobę. Wtedy należy szybko zdiagnozować przyczynę (np. przewlekłej utraty krwi) i zastosować odpowiednie leczenie.
Twój organizm przyswaja najwięcej żelaza z produktów pochodzenia zwierzęcego. Jeśli zdecydujesz się nie jeść mięsa, ryb i owoców morza, wówczas będzie konieczne zwiększenie spożycia pokarmów roślinnych, bogatych w żelazo, aby dostarczyć odpowiednią ilość tego pierwiastka.
Produkty bogate w żelazo hemowe ( pochodzenia zwierzęcego):
- Podroby (wątróbka) – ok. 18 mg/100 g (przyswajalne ok. 3 mg)
- Mięso – ok. 1,2 mg/100 g (przyswajalne ok. 0,22 mg)
- Ryby (łosoś, tuńczyk) – ok. 0,8 mg (przyswajalne ok. 0,15 mg)
Pozostałe źródła:
- Kakao – 11 mg/100 g (przyswajalne ok. 0,5 mg)
- Fasola biała – ok. 10,4 mg (przyswajalne ok. 0,5 mg)
- Ciecierzyca – ok. 6,2 mg (przyswajalne ok. 0,3 mg)
- Natka pietruszki – ok. 5,3 mg (przyswajalne ok. 0,7 mg)
PAMIĘTAJ
Pula żelaza w organizmie wynosi ok. 4 g, a podstawowe straty są uzupełniane wraz z dietą, w której występuje żelazo w formie hemowej i niehemowej. Zapotrzebowanie wynosi 10 mg u mężczyzn i 18 mg u kobiet!
Wybierz pokarmy zawierające witaminę C, aby zwiększyć wchłanianie żelaza!
Związki zwiększające wchłanianie żelaza: można zwiększyć wchłanianie w organizmie żelaza, pijąc sok z owoców cytrusowych lub jedzenia innych pokarmów bogatych w witaminę C w tym samym czasie, kiedy jesz żywność bogatą w żelazo. Witamina C może zwiększyć wchłanianie 2-3 krotnie.
np. żelazo hemowe/ niehemowe+ ( wit.C)
Związki zmniejszające wchłanianie żelaza:
- kompleksy fitynianów i polifenoli,
- kawa redukuje wchłanianie Fe o 40%,
- herbata redukuje wchłanianie Fe o 60%,
- czerwone wino redukuje wchłanianie Fe o 75%, – wapń,
- białko jaja kurzego,
- kazeina,
- białka roślin strączkowych.
Podsumowanie:
Żelazo jest niezmiernie ważnym pierwiastkiem w życiu człowieka i warto zadbać o jego odpowiednią podaż. Wystarczy niepełnowartościowa dieta, aby narazić się na jego utratę. Jeśli cierpisz na przewlekłą anemię, lub miałeś w przeszłości niedokrwistość- pamiętaj o kontrolowaniu parametrów żelaza i ferrytyny, wykonując profilaktyczne badania. Zwracaj także uwagę na to co jesz, wprowadzając do diety duże ilości produktów odzwierzęcych. Żelazo wchłania się lepiej z witaminą C. Warto więc do posiłku dodać owoc lub warzywko w nią bogate.
Ps. Jeśli wykluczysz inne przyczyny zaburzenia wzrostu włosów i Twoja ferrytyna będzie na poziomie 70 µg/l, Twoje włosy Ci się za to odwdzięczą i zaczną odrastać, a wypadanie się zmniejszy 🙂
